In mijn vorige blog heb je kunnen lezen wat een te hoge bloeddruk precies inhoudt. Hierin schreef ik dat een te hoge bloeddruk vaak geen klachten geeft, maar dat dit wel een verhoogd risico op allerlei hart- en vaatziekten met zich mee brengt. Dit is natuurlijk niet iets waar je op zit te wachten, daarom is het belangrijk om aan je bloeddruk te werken. Maar hoe, hoor ik je denken? In deze blog hoop ik je meer te vertellen over de bloeddruk en welke stappen je zelf kunt nemen om je bloeddruk te verbeteren. Veel leesplezier, maar vooral ook heel veel succes gewenst. Je kan het!
Een te hoge bloeddruk kan allerlei oorzaken hebben, waaronder erfelijke aanleg hiervoor. In sommige families komt ene hoge bloeddruk vaker voor dan in andere. Toch betekent dit niet dat je zelf niks kunt doen om de bloeddruk te verbeteren. Ook wanneer je erfelijk belast bent met een te hoge bloeddruk, kan je zelf stappen ondernemen om de bloeddruk te verbeteren! Het is juist de kunst om, binnen de grenzen die er in je genen zijn vastgelegd, te streven naar het hoogst haalbare.
Naarmate je ouder wordt stijgt de bloeddruk. Dit komt omdat alles met het ouder worden een beetje minder wordt, dit geldt ook voor de bloedvaten. Bij het ouder worden, worden de bloedvaten stijver en minder flexibel. Dit is een natuurlijk proces. Vanaf een leeftijd van 40 jaar neemt de kans op een hoge bloeddruk toe. Daarom wordt er ook geadviseerd om, vanaf een leeftijd van 40 jaar, jaarlijks je bloeddruk te meten.
Sommige ziektes brengen een hoger risico op een te hoge bloeddruk met zich mee. Het gaat hierbij om bijvoorbeeld ziekte van de nieren of bijnieren. Ook slaapapneu en een traag werkende schildklier kunnen de oorzaak zijn van een te hoge bloeddruk. In deze gevallen is het belangrijk om hiervoor op zoek te gaan naar een passende behandeling, zodat ook de bloeddruk weer verbeterd.
Roken vergroot de kans op een hoge bloeddruk. Dit heeft te maken met nicotine: nicotine verhoogt de hartslag én de bloeddruk. Daarnaast vergoten tabaksdeeltjes de kans op beschadiging van de binnenkant van de bloedvaten. Hierdoor worden ze ruwer, met als gevolg dat cholesterol en andere vetachtige stoffen zich hier gemakkelijker op af kunnen zetten. Hierdoor neemt op haar beurt ook het risico op slagaderverkalking toe. Vandaar dat je er verstandig aan doet om te stoppen met roken, mocht je dat op dit moment (nog) doen.
Bewegen is belangrijk, niet alleen voor je algehele gezondheid, maar ook voor de gezondheid van je hart en bloedvaten. Door voldoende te bewegen verlaagt de bloeddruk, waardoor je het risico op hart- en vaatziekten met 20-30% kunt verlagen!
Voldoende bewegen houdt in dat je ten minste 150 minuten (= 2,5 uur) per week matig intensief beweegt. Matig intensief bewegen houdt in dat je merkt dat tijdens het bewegen je bloeddruk en lichaamstemperatuur een klein beetje stijgen én je hartslag en ademhaling versnellen. In de meeste gevallen hoef je, om dit te bereiken, niet naar de sportschool of een rondje hard te gaan lopen. Vaak is het al voldoende wanneer je een stuk wandelt of fietst in een iets steviger tempo.
Natuurlijk mag je ook meer bewegen: hoe minder je stil zit, hoe beter dat is!
Wanneer we bewegen stijgt de bloeddruk. Maar, ook wanneer je stress ervaart neemt de bloeddruk toe. Het stijgen van de bloeddruk is een normale lichamelijke reactie, omdat de hersenen, spieren of andere organen extra zuurstof en energie nodig hebben. Zodra je stopt met bewegen of de stress die je ervaart vermindert, daalt de bloeddruk over het algemeen weer.
Stress is een breed begrip. Stress betekent namelijk niet alleen dat je onrust ervaart door dingen die er op je werk of in je privésituatie spelen. Ook pijn en ziek-zijn veroorzaken stress, hetzij dat het dan om lichamelijke stress gaat in plaats van geestelijke.
Om je bloeddruk te verlagen is het daarom ook belangrijk om te kijken hoe je stress kunt verminderen. Dit kan op allerlei manieren. Sommige stappen om je stressniveau te verlagen kan je zelf zetten, in andere gevallen heb je hier hulp van buitenaf bij nodig.
For the record: wist je dat bewegen ook een stress verlagende werking heeft?! Genoeg reden om dus lekker in beweging te komen, als je het mij vraagt!
Wist je dat ook alcohol invloed heeft op je bloeddruk? Vanaf 2 glazen alcohol per dag neemt de kans op een te hoge bloeddruk toe. In principe geldt voor iedereen het advies om géén alcohol te drinken vanwege de schadelijke effecten die dit voor de gezondheid heeft. Wil je toch alcohol drinken, dan is het advies om maximaal 1 glas per dag te drinken.
Overgewicht en obesitas dragen bij aan een verhoogd risico op een te hoge bloeddruk. In mijn blog over de BMI kan je lezen wanneer er sprake is van overgewicht of obesitas (zie ‘Body Mass Index (BMI’)). Volgens de Nederlandse Obesitas Kliniek loop je twee keer zoveel kans op een te hoge bloeddruk wanneer er sprake is van overgewicht. Bij obesitas is de kans hierop 3 tot 5 keer zo hoog. De reden hiervoor is dat er meer lichaamscellen zijn die van zuurstof, energie en voedingsstoffen moeten worden voorzien. Dit betekent dat het hart harder moet pompen om ervoor te zorgen dat alle cellen tijdig krijgen wat ze nodig hebben om goed te functioneren. Met het toenemen van het gewicht, stijgt daarom vaak ook de bloeddruk. Andersom kan je, door af te vallen, een handje helpen om je bloeddruk te verlagen.
Kortom: wanneer je gewicht te hoog is, loont het om af te vallen. Dit kan je het beste doen onder begeleiding van een diëtist(e). Deze kan specifieke tips en adviezen geven die je helpen om op een gezonde manier gewicht kwijt te raken.
De meeste Nederlanders krijgen teveel zout binnen. Wat de meeste mensen echter niet weten, is dat zout een bloeddruk verhogend effect heeft. Vandaar dat je vaak het advies krijgt om te proberen minder zout binnen te krijgen, om zo je bloeddruk te verbeteren. Hoe je dit precies doet en waar je allemaal rekening mee kunt houden, lees je in mijn volgende blog.
In mijn blog over koffie (‘Hoeveel koffie is gezond?’) schreef ik dat cafeïne een bloeddruk verhogend effect heeft. Wil je je bloeddruk verbeteren, dan is het dus belangrijk om in de gaten te houden hoeveel cafeïne je binnenkrijgt. Hierbij gaat het niet alleen om cafeïne uit koffie, maar ook uit bepaalde soorten thee, chocolade en frisdranken, waaronder cola en energydrink.
In drop, salmiak en zoethout(thee) zit een stofje genaamd glycyrrhizine, welke een bloeddruk verhogend effect heeft. Nu is het wel zo dat de ene persoon hier gevoeliger voor is dan de andere, toch is het advies in alle gevallen om het gebruik van deze producten zoveel mogelijk te vermijden.
Tijdens de behandeling van een te hoge bloeddruk is het doel in eerste instantie om te voorkomen dat iemand medicatie nodig heeft (of om dit zo lang mogelijk uit te stellen). In de meeste gevallen wordt er eerst gekeken of iemand, door het maken van voedings- en leefstijlaanpassingen, de bloeddruk kan laten zakken. Vaak krijgen mensen hier ongeveer 3-6 maanden de tijd voor. In deze periode wordt ernaar gestreefd om de bovendruk met 10 mmHg te laten zakken of de onderdruk met 5 mmHg. Wanneer de bloeddruk niet of te weinig zakt, dan wordt er na die periode vaak alsnog besloten om iemand te laten starten met medicatie.
Er zijn heel veel verschillende soorten medicijnen die ingezet kunnen worden om de bloeddruk te verbeteren. De (huis)arts bepaalt welke medicatie voor jou het meest geschikt is.
LET OP: van sommige medicijnen is bekend dat zij de bloeddruk kunnen verhogen. Of dit het geval is voor medicijnen die je om een andere reden slikt, kan je lezen in de bijsluiter.
Er zijn een hoop dingen die je zelf kunt doen om je bloeddruk te verbeteren: stoppen met roken, voldoende bewegen, stress verminderen, werken aan je gewicht en oppassen met het gebruik van zout, cafeïne houdende producten en producten die glycyrrhizine bevatten. En het mooiste is nog: door stappen te zetten in je voedings- en leefstijlpatroon kan je misschien wel voorkomen dat je medicatie nodig hebt om je bloeddruk onder controle te houden. Dat wil je toch?!