Je kent vast wel iemand in je omgeving die te maken heeft met een te hoge bloeddruk, of misschien heb je hier zelf wel last van. Maar: wat is de bloeddruk nu precies? En, vanaf wanneer spreken we van een te hoge bloeddruk? In deze blog hoop ik deze vragen te beantwoorden. Veel leesplezier!
Er wordt vaak gezegd dat ons hart de motor van ons lichaam is. Dit komt omdat het hart ervoor zorgt dat er bloed rond wordt gepompt in onze bloedvaten. Ons bloed bestaat voor iets meer dan de helft (55%) uit bloedplasma: vocht met hierin opgeloste stoffen, waaronder eiwitten. De overige (45%) bestaat uit cellen, waaronder rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes. Rode bloedcellen bevatten een bepaald ijzerhoudend stofje (hemoglobine, afgekort: Hb) dat zuurstof aan zich kan binden. Rode bloedcellen spelen hierdoor een belangrijke rol in het vervoer van zuurstof vanuit de longen naar alle organen in ons lichaam. Zuurstof hebben onze cellen onder andere nodig om energie vrij te kunnen maken uit onze voeding. Maar, om zuurstof en alle andere belangrijke stoffen die in het bloed zijn opgelost bij de lichaamscellen te krijgen die dit nodig hebben, moet het bloed stromen. Hier zorgt het hart voor: het hart pompt het bloed rond in onze bloedvaten. Hiervoor is veel kracht nodig. Gelukkig is het hart een spier, die – als hij gezond is – veel kracht kan leveren.
Bij het rond pompen van het bloed door de bloedvaten trekt de hartspier zich afwisselend samen, even later ontspant deze zich weer. Wanneer de hartspier zich samentrekt, leidt dit ertoe dat er druk op de bloedvaten wordt uitgeoefend. De druk die het hart op de bloedvaten uitoefent bij het samentrekken, noemen we de bovendruk. Met een moeilijk woord noemen we dit de systolische bloeddruk. Wanneer je de bloeddruk meet, is de bovendruk vaak het bovenste getal dat je ziet op de bloeddrukmeter. Op de meter staat voor dit getal vaak de aanduiding ‘Sys’ (oftewel: systolische bloeddruk).
Ook op de momenten waarop het hart zich ontspant, staat er een bepaalde druk op de bloedvaten. De druk die continu op onze bloedvaten staat, noemen we de onderdruk (ook wel: diastolische bloeddruk) Dit is het tweede getal dat je op het scherm van je bloeddrukmeter ziet. Vaak staat hier de aanduiding ‘Dia’ voor (oftewel: diastolische bloeddruk).
De onderdruk is, over het algemeen, een stuk lager dan de bovendruk.
Een bloeddrukmeter meet, behalve de boven- en onderdruk, meestal ook de hartslag. De hartslag is een getal die aangeeft hoe vaak je hart samentrekt per minuut. Bij een volwassen persoon trekt het hart ongeveer 70 keer per minuut samen. Je ziet dan op je bloeddrukmeter achter het woord ‘pulse’ het getal 70 verschijnen. In totaal wordt er per minuut ongeveer 4-5 liter bloed door onze bloedvaten rond gepompt.
Nu we weten wat de bloeddruk is, is het ook goed om te weten wat we onder een ‘normale’ bloeddruk verstaan. Onder een normale bloeddruk, verstaan we een bloeddruk van 120 / 80 mmHg. Oftewel: een bovendruk van 120 en een onderdruk van 80.
Sommige mensen krijgen te horen dat er bij hen sprake is van een te hoge bloeddruk. De medische term hiervoor is hypertensie. In de volgende situaties spreken van een te hoge bloeddruk:
Omdat de bloeddruk nogal kan variëren afhankelijk van het moment waarop meet, krijg je niet direct na één te hoge meting de diagnose ‘hypertensie’. Deze diagnose wordt pas gesteld wanneer er 3-5 keer een te hoge bloeddruk bij je is gemeten in een periode van enkele weken (3 metingen) tot zes maanden (5 metingen).
In Nederland heeft ongeveer één op de drie mensen te maken met een te hoge bloeddruk. Hierbij geldt dat er meer mannen met een te hoge bloeddruk zijn dan vrouwen. Daarnaast neemt het risico op een te hoge bloeddruk toe naarmate we ouder worden.
De meeste mensen die last hebben van een te hoge bloeddruk merken hier zelf niks van. Zeker in de eerste jaren veroorzaakt een te hoge bloeddruk meestal geen klachten. Eventuele klachten die op kunnen treden als gevolg van een te hoge bloeddruk, zijn: hoofdpijn, duizeligheid, kortademigheid, hartkloppingen, oorsuizen, neusbloedingen en spierzwakte.
Het antwoord op deze vraag is JA! Ook al heb je zelf misschien geen klachten van de te hoge bloeddruk, toch is het belangrijk om hier wat aan te doen. Een te hoge bloeddruk brengt namelijk allemaal risico’s met zich mee. De belangrijkste: je loopt een hoger risico op het ontwikkelen van hart en vaatziekten. Hierbij kan je denken aan een hartinfarct, herseninfarct, hersenbloeding (CVA), pijn op de borst / hartkramp (ook wel bekend als angina pectoris), hartritmestoornissen, hartfalen en aderverkalking (atherosclerose). Behalve aan hart- en vaatziekten, draagt een te hoge bloeddruk ook bij aan een verhoogd risico op nierfunctiestoornissen en slechtziendheid.
Kortom: genoeg reden om hier wat aan te doen! De vraag is dan alleen wát je precies kunt doen om de bloeddruk te verbeteren. Hierover vertel ik je meer in mijn volgende blog. Voor nu wil ik alvast wel zeggen dat er, behalve medicijnen gaan gebruiken (gelukkig) een hoop dingen die je zelf kunt doen om de bloeddruk te verbeteren. Maar, wat voor dingen dat precies zijn, dat lezen jullie in mijn volgende blog!